پشت پرده شایعه خرید هتل توسط پسر رهبر ایران چه بود؟ | از اخبار جعلی تا حملات روایی | بررسی موج شایعات علیه خانواده مقامات

به گزارش خبر فوری به نقل از وانا،‌ این ادعا ابتدا در رسانه‌های وابسته به منافقین (سازمان مجاهدین) منتشر شد. طبق این شایعه، سید میثم خامنه‌ای ظاهراً هتل همپتون بای هیلتون در مجارستان را در سپتامبر ۲۰۲۴ با استفاده از وام بانک مرکزی ایران و بانک آینده خریداری کرده است! برای اینکه این داستان باورپذیر به نظر برسد، حتی یک مصاحبه جعلی به حجت الاسلام گلپایگانی، رئیس دفتر رهبر ایران، نسبت داده شد که به این شایعه رنگ و بوی «تایید رسمی» می‌داد.

با این حال، این داستان به سرعت تکذیب شد. مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب، مصاحبه ادعایی را «کاملاً ساختگی» خواند و گفت داستان خرید هتل «هیچ پایه و اساسی در واقعیت ندارد». او برای نشان دادن بی‌معنی بودن این ادعا، به یک ضرب‌المثل فارسی هم استناد کرد.

اما سوال مهم‌تر این است: چرا چنین داستان‌هایی اصلاً خلق می‌شوند؟

کارشناسان ارتباطات معتقدند که اینها صرفاً اخبار جعلی نیستند، بلکه بخشی از چیزی هستند که به عنوان حملات روایی شناخته می‌شوند. ساخت استراتژیک روایت‌های دروغین اما از نظر احساسی قدرتمند که برای آسیب رساندن به تصویر اخلاقی یک سیستم یا چهره سیاسی طراحی شده‌اند، نه اینکه صرفاً مردم را گمراه کنند.

چنین عملیاتی معمولاً بر اعتبار شخصی یا خانوادگی رهبران سیاسی تمرکز دارد؛ حوزه‌ای که گفتمان رسمی جمهوری اسلامی بر سادگی و صداقت در آن تأکید دارد. جعل داستان‌هایی درباره ثروت یا سبک زندگی بستگان مقامات به یکی از مؤثرترین راه‌ها برای از بین بردن اعتماد عمومی تبدیل شده است.

نمونه‌های قبلی نیز وجود داشته است؛ مانند انتشار یک فیلم عروسی خصوصی که متعلق به دختر علی شمخانی، مشاور ارشد سیاسی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، است. اگرچه این یک رویداد شخصی بود، اما انتشار آن موجی از گمانه‌زنی‌ها و قضاوت‌های عمومی را در فضای مجازی برانگیخت.

تحلیلگران رسانه‌ای یک الگوی تکرارشونده را در این عملیات‌ها ترسیم می‌کنند:

۱. ادعای رسوایی اخلاقی یا مالی مربوط به بستگان مقامات ارشد؛

 ۲. ادعای وجود اسناد یا سوابق بانکی به عنوان «مدرک»؛

۳. افزودن یک نقل قول جعلی از یک مقام رسمی شناخته‌شده؛

۴. تقویت شایعه از طریق زنجیره‌ای از حساب‌های کاربری کوچک تا رسیدن آن به رسانه‌های اصلی.

از طریق این فرآیند، یک دروغ کوچک می‌تواند، با تکرار، به یک واقعیت آشکار تبدیل شود – واقعیتی که ممکن است هزاران نفر قبل از هرگونه تکذیب رسمی آن را باور کنند.

 پس از انتشار شایعه هتل بوداپست، چندین رسانه ایرانی خواستار سازوکارهای قوی‌تری برای مقابله با آنچه «اخبار جعلی سازمان‌یافته» توصیف کردند، شدند. با این حال، تحلیلگران معتقدند که این مسئله فراتر از انکارهای ساده است: ایران، مانند بسیاری از کشورها، اکنون درگیر یک جنگ شناختی است – جنگی که در آن ادراک به اندازه حقیقت اهمیت دارد.

زمان انتشار این شایعه نیز گویا بود. این شایعه در بحبوحه تنش‌های نظامی و ژئوپلیتیکی شدید بین ایران و اسرائیل مطرح شد – زمانی که طرح جنجال‌های شخصی یا خانوادگی می‌توانست توجه عمومی را از مسائل استراتژیک گسترده‌تر منحرف کند.

داستان «هتل بوداپست» شاید در ظاهر بی‌اهمیت به نظر برسد، اما در زیر آن روند عمیق‌تری نهفته است: تغییر از ترور فیزیکی به ترور شخصیتی. در دوران پساحقیقت امروزی، آنچه بیش از همه اهمیت دارد خود حقیقت نیست، بلکه باورپذیری داستان است – و دقیقاً از همین جاست که مبارزه واقعی برای اعتماد عمومی آغاز می‌شود.