ایران؛ درگیر آزادی تا قلعه‌حسن‌خان/ فوتبال روی شانه اعراب

امیررضا احمدی: شاید اگر سال ها پیش کسی از حضور مالکان متمول عربی در تیم های بزرگ فوتبال دنیا همچون آرسنال، منچسترسیتی و… سخن می گفت؛ ادعا می کرد روزی قطر در همسایگی خودمان قرار است میزبان بزرگ ترین فستیوال فوتبالی دنیا یعنی جام جهانی شود و عربستان نیز میزبانی این مسابقات در سال ۲۰۳۴ را رزرو کرده است، با خنده حضار همراه می شد. حالا اما پس از مدتی کوتاه رویاهای بزرگ کشورهای عربی از جمله قطر و عربستان در حال تیک خوردن است؛ آن ها سوار بر شانه های فوتبال و نشسته بر صندلی های این سفینه، کشور خود را به دنیا معرفی می کنند و قابلیت هایشان را به رخ می کشند.

حقیقتا هم این روزها نیاز نیست حتما خوره ورزش باشید و صبح تا شب اخبار ورزشی را بالا و پایین کنید تا به نام عربستان در حوزه های ورزشی برسید؛ کافیست یک بار اتفاقی یک کانال خبری یا خبرگزاری را نگاه کنید تا در بین خبرهای اصلی، خبری هم از میزبانی های مختلف این کشور در میادین معتبر ورزشی ببینید. از میزبانی مسابقاتی مانند لیگ قهرمانان آسیا، سوپرکاپ فوتبال کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و بازی های کشورهای اسلامی، تا برگزاری تورنمنت های اختصاصی تنیس مانند جام ۶ پادشاه و گل سرسبد این میزبانی ها یعنی میزبانی از جام جهانی ۲۰۳۴. به این ها حضور بازیکنان بزرگی مانند رونالدو، بنزما و… در لیگ فوتبال این کشور را هم اضافه کنید تا مشخص شود چه طور مدیران ورزشی این کشور در حال پاشیدن گرد حقیقت به رویای بزرگشان هستند تا با سوار شدن بر بالن ورزش، هم توریسم ورزشی را ارتقا دهند و هم یک برند ماندگار برای کشورشان بسازند.

درست در شرایطی که فوتبال ایران در خم یک ورزشگاه استاندارد برای میزبانی از بازی های آسیایی مانده و بازیکنان استقلال و پرسپولیس بین آزادی و قلعه حسن خان در رفت و آمد هستند، وقتی زمزمه برگزاری دربی پایتخت در شیراز یا حتی یک کشور خارجی شنیده می شود(!)، وقتی خیلی از ورزش ها حتی یک سالن استاندارد هم ندارند و همچنان درد بزرگمان تهیه نورافکن برای استادیوم یا تعمیر سرویس های بهداشتی است، عربستان بار دیگر با حضور ستاره ها در حال برگزاری جام تنیس ۶ پادشاه عربستان است. مسابقاتی با حضور ستاره های مختلف تنیس از جمله آلکاراس، سینر و… و جایزه ای ۶ میلیون یورویی که بیشتر از همه رویدادهای تنیس دنیاست. هرچند این مسابقه در مقابل میزبانی از جام جهانی، اتفاق خاصی محسوب نمی شود اما کیست که نداند این رویدادهای ورزشی، حضور ستاره های تراز اول دنیا و اسپانسرهای آن ها در کشورهایی مانند عربستان و نهایتا چرخش دوربین های جهان به سمت این کشور، چگونه می تواند باعث پیشرفت این کشور در حوزه های توریستی، ورزشی و تعامل با جهان شود؟

شاید خیلی ها گارد بگیرند، گروهی باور نداشته باشند و گروهی همه چیز را حاصل جوشش سکوهای نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس بدانند و ناشی از دلارهای باد آورده، اما نکته مهم این جاست که آن ها، سال هاست با یک چشم انداز روشن در حال ارتقای سطوح مدیریتی و افق های اقتصادی کشورشان هستند و چه زمینی بهتر از زمین ورزش؟ حوزه ای که بعد از بانکداری و بیمه، سومین صنعت پول ساز در دنیاست و حالا به مدد چنین کشورهایی آمده است.

کسانی که مستند «منچسترسیتی؛ همه یا هیچ» را دیده‌اند، حتماً در کنار نقش پپ گواردیولا، رفتار و گفتار حرفه‌ای خلدون مبارک مدیرعامل باشگاه هم آنها را غافلگیر کرده است. او نه صرفاً یک عابربانک و شیخ دست به جیب، بلکه شخصیتی باهوش، مسلط، آشنا به فضای کسب و کار اروپا و دارای چشم‌انداز تصویر می‌شود. به همین دلیل خلاصه کردن همه چیز در ثروت و نفت و گاز، به خطا رفتن است. آنها برای این کار، مدیران بین‌المللی هم تربیت کرده‌اند. خروجی همین تربیت درست مدیران، مصرف درست منابع مالی و ریل گذاری اصولی، همین می شود که قطر میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ بود و قهرمان جام ملت های آسیا شد. یا کمی آن سو تر، عربستان بعد از حضور بازیکنان تراز اول دنیا و حضور در رسانه ها، کم کم میزبانی مسابقات مختلف را برعهده گرفت، رقابت هایی مانند تنیس را برای خود به صورت اختصاصی برگزار کرد و حالا قدم به قدم آماده یک میزبانی رویایی از جام جهانی ۲۰۳۴ می شود.

حالا همین را مقایسه کنید با وضعیتی که در ورزش و فوتبال ایران جاری است؛ فوتبال ایران درست در ضعیف ترین روزهای خود، حتی به اندازه انگشتان یک دست هم ورزشگاه استاندارد ندارد و تیم های بزرگش خانه به دوش و آواره این شهر و آن شهر هستند. وضعیتی که خروجی آن شرایط بد لیگ، فقدان استعدادهای نوظهور و وضعیت نامناسب تیم ملی در آستانه جام جهانی است که دقیقا معلول همین مدیریت ضعیف، نبود برنامه ریزی اصولی و هدررفت سرمایه های مادی و فسادی است که سراپای فوتبال ایران را گرفته. اتفاقی که نشان می دهد ورزش ایران و در راس آن فوتبال، چگونه فرسنگ ها با ورزش دنیا و حتی کشورهای آسیایی فاصله دارد و درست در روزهایی که کشوری مانند عربستان به دنبال میزبانی از بازی های کشورهای اسلامی است و قرار است جام جهانی ۲۰۳۴ را برگزار کند، ورزش ایران اندر خم یک کوچه مانده است.