۱۸ سال برای ساخت کتابخانه
پروژه کتابخانه مرکزی بندرعباس، که زمانی قرار بود نگین فرهنگی هرمزگان باشد، اینک به نمادی از تاخیرهای مزمن و وعدههای عملینشده در پروژههای عمرانی کشور تبدیل شده است. این طرح که از سال ۱۳۸۷ کلنگ خورده، پس از گذشت ۱۸ سال همچنان در انتظار بهرهبرداری است و چالشهای مختلف از جمله مشکلات مالی، سایه سنگینی بر آینده آن افکنده است.
آغاز پرهیاهو
احداث کتابخانه مرکزی بندرعباس با بودجهای ۶.۵میلیارد تومانی و با هدف ساخت یک مرکز فرهنگی بزرگ در ۷ هزار مترمربع زیربنا آغاز شد. در این پروژه که قرار بود در مدت سه سال به اتمام برسد، بخشهای متنوعی چون کودک، هرمزگانشناسی، نابینایان و ناشنوایان، سالن مطالعه و امکانات مدرنی چون فضای استارتآپها، رصدخانه، پرینتر سهبعدی و سینما کتاب دیده شده است.
اما زمان زیادی از کلنگ زنی نگذشته بود که مشکلات مالی و تغییر پیدرپی پیمانکاران، روند اجرایی پروژه را مختل کرد. به گفته پیمانکار پروژه فعلی که سومین پیمانکار طرح است با حداقل نیروی کار و بودجهای بر اساس فهرست بهای سال ۱۴۰۰، در حال تلاش برای ادامه کار است، درحالیکه قیمت مصالح تا سه برابر افزایش یافته است.
وعدههای رنگارنگ
در طول سالهای گذشته، مسوولان متعددی از استانداران و وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی تا رئیس کل دادگستری هرمزگان، بارها از «افتتاح زودهنگام» کتابخانه خبر دادهاند. استاندار وقت هرمزگان در سال ۱۴۰۱ وعده داد که طرح تا پایان همان سال تکمیل خواهد شد. وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در شهریور ۱۴۰۲ از افتتاح کتابخانه تا دهه فجر همان سال سخن گفت. حتی دستورات قضایی برای تامین اعتبار صادر شد، اما هیچیک از این وعدهها محقق نشد.
چالشها و موانع اصلی
علت اصلی تاخیر ۱۸ ساله، به گفته مدیران پروژه، کمبود اعتبار و عدم تخصیص بهموقع بودجه است. پروژهای که با فهرست بهای سال ۱۴۰۰ کار میکند، چگونه میتواند با افزایش سه برابری قیمت مصالح پیش برود؟ علاوه بر این، ۲۰۰میلیارد ریال اعتبار از محل آلایندگی صنایع که قرار بود از طریق شهرداری بندرعباس به پروژه تزریق شود، به دلیل استنکاف شهرداری، هنوز به دست طرح نرسیده است؛ موضوعی که حتی پای دستگاه قضایی را نیز به میان کشید.
مدیر پروژه اشاره میکند که حتی برای تکمیل کارهای اساسی مانند سیمکشی، کابلکشی و تاسیسات مکانیکی، حداقل به ۵میلیارد تومان تزریق مالی فوری نیاز است.
امیدهای تازه
در ماههای اخیر، با حضور محمد آشوری استاندار و پیگیریهای مجدد، بارقه امیدی برای تکمیل پروژه شکل گرفته است. در مهر۱۴۰۴، استاندار هرمزگان بر تسریع عملیات اجرایی تاکید کرد و مقرر شد ۱۲۰میلیارد تومان از اعتبارات استانی و ۲۰میلیارد تومان از سوی نهاد کتابخانههای کشور به این پروژه تخصیص یابد.
انوشیروان پیشدار، مدیرکل کتابخانههای عمومی هرمزگان نیز پیشبینی کرده است که عملیات ساختمانی تا پایان سال ۱۴۰۴ به اتمام رسیده و کتابخانه در نیمه اول سال ۱۴۰۵ به عنوان نخستین کتابخانه مدرن استان به بهرهبرداری برسد. این کتابخانه قرار است با حداقل ۱۰۰ هزار جلد کتاب و توانایی ارائه ۶۰ نوع خدمت فرهنگی، بخش عمده نیازهای مطالعاتی و فرهنگی استان را تامین کند. او میگوید: یشتر کتابخانههای عمومی استان که در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی ساخته شدهاند فاقد استانداردهای روز هستند اما در ساخت کتابخانه عمومی بندرعباس تلاش شده است تا خدمات متنوع از دیجیتال تا انجمنهای هنری و همینطور خدمات ویژه به معلولان عرضه شود که در نوع خود یک کتابخانه مدرن است.
آزمونی برای اعتماد عمومی
کتابخانه مرکزی بندرعباس، فراتر از یک سازه، به یک آزمون بزرگ برای کارآمدی دولت و مسوولان در تحقق وعدهها و جلب اعتماد عمومی تبدیل شده است. تاخیر ۱۸ ساله، نهتنها یک شکاف زیرساختی ایجاد کرده، بلکه به شکاف عمیقتری در باور مردم نسبت به تواناییهای اجرایی دامن زده است. اکنون، جامعه فرهنگی هرمزگان با چشمانی امیدوار اما محتاط، به تحقق وعدههای اخیر چشم دوخته است. آیا این بار، وعدههای تامین اعتبار و اتمام طرح، به ثمر خواهد نشست و کتابخانه بلاتکلیف بندرعباس، سرانجام به خانه فرهنگ این دیار تبدیل خواهد شد؟ این پرسشی است که زمان به آن پاسخ خواهد داد.
منبع: دنیای اقتصاد
