پخش آیات قرآن در متروی پاریس/ نماد آزادی بیان یا چالش فرهنگی در قلب اروپا؟ 

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، این ویدیو، که صدای تلاوت آیات قرآن در ایستگاه متروی ناسیون پاریس را نشان می‌دهد، بیش از ۲۸٬۹۰۰ لایک، ۷٬۳۰۰ ری‌توییت و ۵٫۴ میلیون بازدید کسب کرده است. تحقیقات نشان می‌دهد این ویدیو نه جدید است و نه رسمی: بلکه مربوط به سپتامبر ۲۰۲۵ است  مه در آن فردی با دستگاه شخصی (احتمالاً بلندگوی قابل حمل) آیات را پخش کرده و قرآن از بلندگوهای سیستم صوتی رسمی شرکت حمل‌ونقل پاریس  منتشر نشده است با این حال، انتشار مجدد آن موجی از واکنش‌ها را ایجاد کرده و مرزهای آزادی مذهبی در اروپا را به چالش کشیده.

این رویداد، که ابتدا توسط حساب‌هایی مانند @realMaalouf و @isaacrrr7 منتشر شد، به سرعت در زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی، اسپانیایی، ایتالیایی و هلندی ترند شد. کاربرانی مانند @EndWokeness نوشتند: «در پاریس می‌توانی قرآن پخش کنی و هیچ اتفاقی نمی‌افتد، اما جرات کن در ریاض یا تهران همین کار را با انجیل بکنی!» این پست‌ها بحث دوقطبی ایجاد کرده‌اند: برخی آن را نماد “آزادی بیان در غرب” می‌دانند، در حالی که دیگران آن را نشانه “اسلامی‌سازی اروپا” تلقی می‌کنند.

زمینه تاریخی: فرانسه و چالش‌های مذهبی

فرانسه، به عنوان کشوری با اصل لائیسیته (جدایی دین از دولت)، سابقه‌ای طولانی در مناقشات مذهبی دارد. از حملات تروریستی ۲۰۱۵ (مانند شارلی ابدو) تا قوانین ممنوعیت حجاب در مدارس عمومی (۲۰۰۴)، این کشور همیشه در کانون بحث‌های اسلام و آزادی بیان بوده. طبق آمار، بیش از ۶ میلیون مسلمان در فرانسه زندگی می‌کنند (حدود ۹% جمعیت)، و بسیاری از آن‌ها در حومه‌های شهری (بانلیوها) ساکن هستند که اغلب با مشکلات اجتماعی مانند بیکاری و تبعیض روبرو هستند. سازمان‌هایی مانند “آزادی مذهبی اروپا” هشدار می‌دهند که پخش صداهای مذهبی در فضاهای عمومی می‌تواند تنش‌های اجتماعی را افزایش دهد، در حالی که فعالان مسلمان آن را بخشی از حقوق اساسی می‌دانند.

دکتر فاطمه الزهرایی، پژوهشگر مطالعات اسلامی در دانشگاه سوربن پاریس، در مصاحبه‌ای اظهار داشت: «این ویدیو، حتی اگر شخصی باشد، نشان‌دهنده تنوع فرهنگی پاریس است. قرآن در فضای عمومی اروپا دیگر پدیده‌ای نادر نیست و می‌تواند فرصتی برای گفتگوی بین‌ادیانی باشد.» در مقابل، منتقدان مانند جوپ سوسان (@JoopSoesan) می‌پرسند: «چرا این تحمل می‌شود، در حالی که مسیحیان در کشورهای مسلمان با محدودیت‌های شدید روبرو هستند؟»“زندگی روزمره در حومه‌های پاریس (بانلیوها)، جایی که بسیاری از مسلمانان ساکن هستند و مسائل فرهنگی برجسته است.” 

تحلیل: چرا این موضوع مهم است؟

این ویدیو بیش از یک صحنه ساده است؛ آن آینه‌ای از جهان امروز است:
 
 • حقوق مسلمانان: میلیون‌ها مسلمان اروپایی به دنبال به‌رسمیت‌شناخته‌شدن هویت دینی خود هستند، اما قوانین فرانسه مانند ممنوعیت نمادهای مذهبی در اماکن عمومی، چالش‌برانگیز است.

 • رسانه‌های اجتماعی: پلتفرم‌هایی مانند ایکس نقش کلیدی در گسترش اطلاعات (و گاهی اطلاعات غلط) دارند، و این ویدیو نمونه‌ای از چگونگی ویروسی شدن محتوای قدیمی برای ایجاد بحث است.

سازمان‌هایی مانند Human Rights Watch هشدار می‌دهند که چنین رویدادهایی می‌تواند به انحلال گروه‌های ضدتبعیض منجر شود، همان‌طور که در سال‌های اخیر رخ داده. در نهایت، این اتفاق فرصتی برای بازنگری قوانین آزادی بیان است: آیا پخش مذهبی شخصی در فضای عمومی آزادی است یا تهدید؟ “نماز مسلمانان در فضاهای عمومی اروپا، نمادی از تنوع فرهنگی و چالش‌های لائیسیته.” “مسلمانان اروپایی در حال عبادت جمعی، که نشان‌دهنده ادغام و تنش‌های فرهنگی است.” “

سخن پایانی: پخش آیات قرآن در متروی پاریس – حتی اگر شخصی و قدیمی باشد – مرزهای آزادی بیان را دوباره تعریف می‌کند. این رویداد می‌تواند پلی برای گفتگوی سازنده بین جوامع باشد، یا آتش تنش‌های بیشتر را شعله‌ور کند. زمان نشان خواهد داد که اروپا چگونه با این چالش‌ها روبرو می‌شود.