ولخرج ترین دولت های دنیا کدامند؟
سهم مخارج دولتها از تولید ناخالص داخلی، یکی از شاخصهای کلیدی ارزیابی اقتصاد کشورها به شمار میرود. پیش از همهگیری کرونا، میانگین این شاخص در سطح جهانی ۳۵درصد بود. با آغاز پاندمی، سهم مخارج دولتها بهطور ناگهانی به ۴۱درصد جهش کرد و با وجود کاهش تدریجی در سالهای بعد، کماکان به سطوح پیش از بحران بازنگشته است.
به گزارش دنیای اقتصاد، سهم بالای مخارج دولت از تولید ناخالص داخلی لزوما مطلوب نیست؛ چرا که تخصیص نادرست و نابجای منابع دولتی میتواند سرمایهگذاری بخش خصوصی را تضعیف کرده و خود به مانعی برای رشد اقتصادی تبدیل شود.
براساس آخرین دادهها، میانگین سهم مخارج دولتها از تولید ناخالص داخلی جهانی اکنون به ۳۶.۸ درصد رسیده است. با شیوع کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ شوکی کمسابقه به مالیه عمومی جهان وارد شد، به طوری که نسبت مخارج دولتها از کل اقتصاد جهان بهطور ناگهانی تا ۴۱ درصد جهش کرد. اگرچه پس از عبور از شوک اولیه، روندی کاهشی آغاز شد، اما این کاهش آهستهتر از انتظار بوده است.
در میان ۲۱۱ کشور، جمهوری نائورو با سهم خیرهکننده ۱۲۲درصدی از تولید ناخالص داخلی، در صدر جدول قرار گرفته است. در مقابل،هائیتی با تنها ۵.۲۴درصد در انتهای لیست جا خوش کرده است.
همچنین در میان کشورهایی که درگیر منازعات داخلی یا خارجی هستند، دولت لیبی با ۹۴ درصد و اوکراین با ۷۱ درصد از تولید ناخالص داخلی، نمونههای بارز کشورهایی هستند که جنگ و بیثباتی سیاسی، ساختار مالیه عمومی آنها را دگرگون کرده است.
کشورهای عضو منطقه یورو به دلیل ساختار اقتصادی و سیاستهای دولت مردان، سهم قابلتوجهی از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص میدهند. میانگین این شاخص برای کل منطقه یورو معادل ۴۹.۵۳درصد است که بازتابدهنده نقش گسترده دولتها در ارائه خدمات عمومی و اجرای سیاستهای رفاهی است.
باید توجه داشت که بالا بودن سهم دولت در اقتصاد این کشورها الزاما بهمعنای کندی رشد اقتصادی نیست. در مقابل، تجربه کشورهای G7 نشان میدهد که کیفیت نهادی، کارآیی بودجه و نحوه هزینهکرد دولت نقشی تعیینکنندهتر نسبت به اندازه آن دارد.
در میان کشورهای خاورمیانه، ایران با سهم ۱۴.۱۹درصدی مخارج دولت از تولید ناخالص داخلی یکی از کوچکترین دولتها را بهلحاظ اندازه مالی در اختیار دارد. جایگاه ایران در مقیاس جهانی نیز تامل برانگیز است. ایران در بین ۲۱۱ کشور جهان، رتبه ۲۰۰ را به خود اختصاص داده که نشاندهنده اندازه بسیار پایین مخارج عمومی و محدودیت نقش دولت در اقتصاد است.
همچنین بر پایه دادههای موجود، میانگین سهم مخارج دولتها در خاورمیانه حدود ۲۸.۸درصد است.
منبع: رکنا
