وام جنگی ۹۰ میلیارد یورویی

رهبران اتحادیه اروپا دیروز جمعه تصمیم گرفتند به جای استفاده از دارایی‌های مسدودشده روسیه، خود اقدام به استقراض پول کنند تا وامی ۹۰‌میلیارد یورویی (۱۰۵‌میلیارد دلاری) را برای تامین بودجه دفاعی اوکراین در برابر روسیه طی ۲سال آینده فراهم سازند. با این تصمیم، آنها اختلافات موجود بر سر طرح بی‌سابقه تامین مالی کی‌یف با استفاده از پول‌های حاکمیتی روسیه را فعلا کنار گذاشتند. رهبران اروپا همچنین به کمیسیون اروپا ماموریت دادند تا کار روی طرح موسوم به «وام غرامت» مبتنی بر دارایی‌های توقیف‌شده روسیه را ادامه دهد؛ اما این گزینه در حال حاضر، عمدتا به‌دلیل مقاومت بلژیک (که بخش عمده‌ای از این دارایی‌ها در آنجا نگهداری می‌شود)، اجرایی تشخیص داده نشد. (دنیای اقتصاد در گزارش مختلفی از جمله «شبیخون به قلک تزار» در ۲۷ آذر و «جدال چشم آبی‌ها بر سر پول‌های روسی» در ۲۵ آذر به این موضوع مفصلا پرداخته بود).

به گزارش سی‌ان‌ان و بر اساس پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول، اوکراین طی ۲سال آینده با کسری بودجه‌ای بالغ بر ۱۶۰‌میلیارد دلار (معادل ۱۳۷‌میلیارد یورو) مواجه می‌شد که بخشی از آن به‌دلیل قطع کمک‌های مالی ایالات متحده است. اتحادیه اروپا در تلاش بود تا دوسوم این مبلغ، یعنی حدود ۱۰۵‌میلیارد دلار (۹۰‌میلیارد یورو) را تامین کند. «ایده استقراض» توسط اتحادیه اروپا در ابتدا غیرممکن به نظر می‌رسید؛ زیرا نیازمند اتفاق آرا بود و ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان که روابط دوستانه‌ای با روسیه دارد، با آن مخالفت کرده بود. اما در نهایت مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک موافقت کردند که اجازه دهند این طرح پیش برود، مشروط بر اینکه تاثیر مالی بر آنها نداشته باشد.

رویترز هم در گزارشی در همین رابطه نوشت، رهبران اتحادیه اروپا اعلام کردند که دارایی‌های روسیه به ارزش ۲۱۰‌میلیارد یورو در اتحادیه اروپا، تا زمانی که مسکو غرامت جنگی به اوکراین نپردازد، مسدود باقی خواهد ماند. اگر مسکو روزی چنین گامی بردارد، اوکراین می‌تواند از آن پول برای بازپرداخت وام استفاده کند. فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، گفت: «این خبر خوبی برای اوکراین و خبر بدی برای روسیه است و این دقیقا نیت ما بود.» ریسک تامین منابع مالی برای کی‌یف بسیار بالا بود؛ چراکه بدون کمک مالی اتحادیه اروپا، اوکراین در سه‌ماه دوم سال آینده با کمبود بودجه مواجه می‌شد و به احتمال زیاد جنگ را به روسیه می‌باخت؛ اتفاقی که اتحادیه اروپا بیم آن دارد تهدیدهای روسیه را به این بلوک نزدیک‌تر کند.

این تصمیم پس از ساعت‌ها بحث میان رهبران بر سر جزئیات فنی یک وام بی‌سابقه مبتنی بر دارایی‌های مسدود شده روسیه اتخاذ شد؛ طرحی که مشخص شد در این مرحله بسیار پیچیده یا از نظر سیاسی دشوار است. مشکل اصلی، ارائه تضمین‌های کافی به بلژیک (که ۱۸۵‌میلیارد یورو از کل دارایی‌های روسیه در اروپا در آنجا نگهداری می‌شود) در برابر ریسک‌های مالی و حقوقی ناشی از انتقام‌جویی احتمالی روسیه در صورت آزادسازی پول‌ها برای اوکراین بود. بارت دی وِور، نخست‌وزیر بلژیک در کنفرانس خبری گفت: «سوالات بسیار زیادی در مورد وام غرامت وجود داشت، بنابراین ما مجبور شدیم به سراغ طرح جایگزین برویم. عقلانیت پیروز شد.» وی افزود: «اتحادیه اروپا از هرج‌ومرج و تفرقه جلوگیری کرد و متحد باقی ماند.»

با توجه به اینکه منابع مالی عمومی در سراسر اتحادیه اروپا به‌دلیل سطح بالای بدهی‌ها تحت فشار است، کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده بود که از دارایی‌های روسیه برای وام به کی‌یف یا استقراض مشترک با پشتوانه بودجه اتحادیه اروپا استفاده شود. استفاده از گزینه دوم به اوربان اجازه داد تا ادعای پیروزی دیپلماتیک کند. یک دیپلمات اتحادیه اروپا گفت: «اوربان به آنچه می‌خواست رسید: عدم تصویب وام غرامت و اقدام اتحادیه اروپا بدون مشارکت مالی مجارستان، جمهوری چک و اسلواکی.» چندین رهبر اتحادیه اروپا هنگام ورود به این اجلاس گفتند که یافتن راه‌حلی برای تامین مالی اوکراین و ادامه نبرد در ۲سال آینده امری حیاتی است. آنها همچنین مشتاق بودند قدرت و عزم کشورهای اروپایی را نشان دهند؛ به‌ویژه پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، هفته گذشته آنها را «ضعیف» خطاب کرده بود.

منبع: دنیای اقتصاد