مقایسه سلاح لیزری آمریکا و چین

یکی از برجسته‌ترین سلاح‌ها در جنگ‌های مدرن، پهپادها هستند. کوچک، چابک و اغلب در تعداد زیاد، پهپادها مهاجمانی هستند که مقابله با آن‌ها دشوار است. حتی پهپادهای انفرادی نیز می‌توانند به مناطقی نفوذ کنند که هواپیماهای مسلح یا سربازان به هیچ‌وجه نمی‌توانند به آن‌ها وارد شوند. به همین دلیل، سیستم‌های دفاعی پیشرفته و فناوری ضد پهپاد برای نیروهای نظامی از اهمیت حیاتی برخوردار است. در رژه روز پیروزی در چین در سپتامبر ۲۰۲۵، جهان شاهد نمونه‌ای از Liaoyuan-1 بود، یک سلاح لیزری جدید برای همین منظور که قرار است توسط کشتی‌های نیروی دریایی چین استفاده شود.

DE M-SHORAD؛ اولین لیزر ضد پهپاد جهان توسط ارتش آمریکا عملیاتی شد + ویدیو

Liaoyuan-1 روی یک HZ141 که یک حامل سنگین با هشت چرخ است، نصب شده و در رژه روز پیروزی در چین به نمایش گذاشته شد. نشریه Ordnance Industry Science Technology مدعی شده که این سلاح جدید برای «مقابله در فاصله نزدیک با موشک‌ها و پهپادهای نزدیک شونده» طراحی شده است، که نشان می‌دهد این سلاح عمدتاً برای استفاده تهاجمی نیست، بلکه یک گزینه اضافی برای ملوانان چینی است تا در صورت شکست سایر تدابیر دفاعی، از آن استفاده کنند.

کشورهای دیگری مانند ایالات متحده نیز از چنین سلاح‌هایی استفاده می‌کنند که از طریق انرژی هدایت‌شده عمل کرده و می‌توانند راهی مقرون به صرفه برای مقابله با تهدیدات رو به گسترش پهپادها در میادین جنگ باشند. به نظر می‌رسد که حسگرهای رادیویی و مادون قرمز به این سلاح مرموز چینی کمک می‌کنند تا لیزر خود را به سمت مهاجم هدف‌گیری کند، سلاحی که چینی‌ها ادعا می‌کنند دهانه آن دو برابر سیستم آمریکایی HELIOS است. چین در زمینه ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی یک برتری کلیدی نسبت به ایالات متحده دارد، اما هنوز مشخص نیست که آیا یک سلاح لیزری و سیستم دفاعی پیشرفته‌تر می‌تواند برتری دیگری باشد یا خیر. با این حال، فناوری‌هایی مانند این گامی دیگر به سوی پیشرفت در دفاع در برابر تهدیدات پهپادها و موشک‌ها هستند.

مقایسه Liaoyuan-1 چینی و سیستم لیزری HELIOS ساخت ایالات متحده

Liaoyuan-1 مشابه سیستم HELIOS ایالات متحده است، سیستم لیزری که شرکت لاکهید مارتین آن را به عنوان یک سیستم تسلیحاتی یکپارچه توصیف می‌کند. این نام اختصاری جذاب و بامسما کوتاه شده عبارت High Energy Laser with Integrated Optical-dazzler and Surveillance است. تابنده نوری، به طور خاص، یکی از ویژگی‌هایی است که این سیستم را متمایز می‌کند. فناوری تابنده نوری که با تاباندن رشته‌ای از نور سعی در گیج کردن اپراتور یک پهپاد یا سیستم‌های هدایت/هدف‌گیری آن دارد، یکی از روش‌های بالقوه‌ای است که ممکن است تانک‌ها بتوانند برای مقابله با پهپادها از آن استفاده کنند. در فوریه ۲۰۲۰، کشتی جنگی USS Dewey اولین سیستم Optical Dazzling Interdictor نیروی دریایی ایالات متحده را دریافت کرد که برای همین هدف طراحی شده بود.

حتی اگر هدف یک پهپاد غیرمسلحی باشد که برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌شود، از کار انداختن دوربین آن از طریق یک اشعه نوری می‌تواند عملاً پهپاد را در اجرای ماموریتش ناکام بگذارد. این شیوه عملیاتی، به جای اینکه به شلیک یک سلاح برای نابود کردن کامل پهپاد دشمن نیاز داشته باشد، می‌تواند بسیار مقرون به صرفه عمل کند. این موضوع نه تنها در مورد پهپادها بلکه برای هدف‌گیری موشک‌ها و تهدیدات مشابه نیز صدق می‌کند.

البته، برخی از سلاح‌های لیزری قادر به نابود کردن هدف‌های خود نیز هستند. به‌عنوان مثال، در بریتانیا، سیستمی به نام DragonFire در حال توسعه است که با سرعت نور با اهداف خود درگیر می‌شود و در ژانویه ۲۰۲۴ اولین شلیک تاریخی خود را انجام داد. هزینه هر شلیک این سلاح تقریباً ۱۰ پوند (حدود ۱۳.۵۰ دلار آمریکا) بوده که بسیار ارزان‌تر از شلیک بسیاری از انواع موشک‌ها برای مقابله با تهدیدات بالقوه است. در مقایسه‌ای گسترده‌تر، مجله Military Strategy تصریح می‌کند که «استفاده از رهگیرهای تامیر که از سیستم گنبد آهنین برای متوقف کردن یک راکت دست‌ساز با هزینه‌ای کمتر از ۱,۰۰۰ دلار پرتاب شده، شلیک می‌شود، هزینه‌ای بین ۴۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ دلار برای هر رهگیری دارد.»

کشورهای دیگر نیز در حال توسعه سلاح‌های لیزری مشابه هستند

در حال حاضر، تایید اینکه نسخه چینی سلاح لیزری از سیستم HELIOS نیروی دریایی ایالات متحده بهتر است یا نه، امکان‌پذیر نیست. قابلیت‌های خاص فناوری‌های نظامی اغلب اطلاعاتی طبقه‌بندی‌شده هستند و ارتش چین معمولاً چنین جزئیاتی را منتشر نمی‌کند. با این حال، به نظر می‌رسد که سلاح‌های لیزری به طور کلی پتانسیل زیادی برای مقابله با تهدیدات رو به گسترش در میادین جنگ دارند.

سیستمی که با سرعت نور عمل می‌کند، مزیت قابل توجهی دارد و هر وسیله‌ای که بتواند سرعت رهگیری یک تهدید را افزایش دهد، می‌تواند تفاوتی میان موفقیت و شکست در دفع تهاجم ایجاد کند. روش‌های نوآورانه زیادی برای مقابله با تهدید پهپادها طراحی شده است، از جمله پهپاد «شاتگان پرنده» اوکراین که در شکار پهپادهای روسی موفق بوده است. اثربخشی بالقوه این استراتژی مبتنی بر نور در تعداد کشورهایی که در حال آزمایش آن هستند، ثابت شده است. با این حال، این بدین معنا نیست که فناوری دفاع لیزری بدون عیب است، زیرا مشکلاتی مانند Blooming (زمانی که تمرکز پرتو لیزر تحت تأثیر اختلالات محیطی قرار می‌گیرد و دچار اعوجاج می‌شود) وجود دارد. این‌ها عواملی هستند که ارتش‌های جهان قطعاً در اولویت قرار خواهند داد تا در حین توسعه این سیستم‌ها به رفع آن‌ها بپردازند.

البته، جهان امیدوار است که سیستم‌های HELIOS ایالات متحده و Liaoyuan-1 چین هرگز در درگیری‌های فعال استفاده نشوند. با این حال، این دو سیستم نشان‌دهنده این واقعیت هستند که هر دو کشور تلاش زیادی برای گسترش فناوری پیشرفته لیزری خود می‌کنند. البته چین و آمریکا در این زمینه تنها نیستند، زیرا فناوری قدرتمند DragonFire بریتانیا نیز تست‌های بسیار خوبی را پشت سر گذاشته است.