رسوایی‌های پرده نقره‌ای/ از افشاگری شراره رخام و کتایون ریاحی تا روایت لادن طباطبایی / جزئیات همه تجاوزهای خبرساز در سینمای ایران

به گزارش خبر فوری، موضوع اتهام پژمان جمشیدی در وضعیتی در سینمای ایران مطرح شد که این بازیگر به چهره ثابت فیلم‌های سینمایی تبدیل شده بود و جزو پولسازترین چهره‌ها محسوب می‌شد.

به نوعی این جمشیدی بود که موجب می‌شد فیلمی ‌حتی با وجود فریاد و اعتراض منتقدان( از موضوعات مبتذل و دم دستی فیلم‌ها) پول پارو کند. چهره‌هایی مانند جمشیدی در سینما خود موتور محرک پروژه‌ها هستند.

اتهام تجاوز وی به دختری ۲۰ ساله با بازداشت موقت او همراه شد و در داخل و خارج کشور چون بمب خبری دست به دست شد. در نهایت به موازات  آزادی و خروج جمشیدی از کشور، پرونده وی هنوز خاتمه نیافته و در حال بررسی است.

شاکی پرونده پژمان جمشیدی: پزشکی قانونی تجاوز را تایید کرده؛ پژمان پیشنهاد ۵۰ میلیاردی داد که شکایت نکنم/ مادر شاکی: پژمان در دادگاه گفت صیغه محرمیت خوانده

اما در این گزارش می‌خواهیم به چند مورد اتهام به تجاوز در سینما بپردازیم. طبیعی است که اغلب این پرونده‌ها به خارج از کشور و بازیگران آن ور آبی اختصاص دارد. چرا که فرهنگ آبروداری موجب شده تا در برخی مواقع اگر موردی هم بوده فرد معترض سکوت را ترجیح دهد.(تجاوز جنسی در سینمای ایران چگونه رخ می‌دهد؟)

افشاگری شراره رخام از رفتار یک تهیه کننده

شراره رخام، بازیگری که روزگاری جزو بازیگران پرکار محسوب می‌شد با حضور در برنامه‌ی اینترنتی تی‌وی‌پلاس از پیشنهادهای غیراخلاقی یک کارگردان و همچنین یک تهیه‌کننده گفت.(افشاگری شراره رخام از پیشنهاد غیراخلاقی یک تهیه کننده/ ویدئو)

طبق گفتۀ رخام دو یا سه سال پیش بود که یک کارگردان، به او گفت نقش یک  سریال را به تو خواهم داد، تا خودم را به تو ثابت کنم. رخام همچنین گفت یک تهیه‌کننده نیز به او پیشنهاد داد نقشی در یک سریال داشته باشد که طبق گفتۀ رخام ماهی خداتومان دستمزد بازی در آن بود و شش ماه تولید طول می‌کشید اما تهیه‌کننده‌ی آن سریال گفته بود این شش ماه مال من باش.

ابراز انزار کتایون ریاحی از سعید پورصمیمی

چندی پیش نیز ویدیویی از کتایون ریاحی در مراسم ختم زنده یاد ناصر تقوایی کارگردان ایرانی منتشر شد.

وی در رویارویی با سعید پورصمیمی‌ انزجار خود را از این بازیگر نشان داد و تا مدتها این ویدیو بازدید داشت.(واکنش کتایون ریاحی به سعید پورصمیمی در مراسم ختم ناصر تقوایی/ ویدئو)

ریاحی پیش از این تعرض این بازیگر را مطرح کرده بود و زمانی که موضوع پژمان جمشیدی نیز مطرح شد، از مردم خواست «در کنار قربانی بایستید تا به چهره‌های قدرتمند با اتهام خشونت جنسی این پیام را بدهیم که هیچکس بالاتر از قانون نیست.»

لادن طباطبایی: این مسئله برای من هم اتفاق افتاد

لادن طباطبایی، از دیگر بازیگران سینما که چند سالی است به آمریکا مهاجرت کرده نیز سه سال پیش پس از اظهارات ریاحی با انتشار یک استوری در صفحه اینستاگرام خود، او را تأیید کرد. آن‌طور که خبرآنلاین نوشت، طباطبایی در پیامی ‌که در اینستاگرامش منتشر کرده بود، عنوان کرد: «ظاهراً این سیستم آن سال‌ها بوده! عیناً برای من هم اتفاق افتاد.»(افشاگری جنجالی لادن طباطبایی/ به من هم تعرض شده است)

نمونه‌هایی از اعتراض بازیگران به اقدامات غیراخلاقی در سینمای جهان و به ویژه ستاره‌های هالیوود به مراتب پرونده‌های تکان دهنده‌تری دارد.

از تجاوز به دختر خود تا تعرض به دختران زیر سن قانونی

یکی از شخصیت‌های معروفی که به جرم تجاوز در آمریکا بازداشت شد، «رومن پولانسکی» بود. این کارگردان که برای ساخت فیلم «پیانو» موفق به دریافت جایزه اسکار در سال ۲۰۰۳ شد، اعتراف کرد که با دختری زیر سن قانونی رابطه جنسی برقرار کرده است.

چندین اتهام آزار جنسی علیه «کوین اسپیسی» بازیگر سرشناس‌هالیوود نیز مطرح شده است اما تنها موردی که به پرونده کیفری و تشکیل دادگاه کشید مربوطه به سال ۲۰۱۶ و تعرض جنسی به یک پسر ۱۸ ساله بود. دادگاهی در ایالت ماساچوست آمریکا به این دلیل که شاکی از ارائه شهادت درباره گم‌شدن یک گوشی موبایل خودداری کرد، اتهامات آزار جنسی و ضرب و جرح که علیه این بازیگر مطرح بود را رد و این پرونده را مختومه کرد. هر چند اسپیسی تبرئه شد اما فصل آخر «خانه پوشالی» به معنی واقعی کلمه نابود شد.

«هاروی واینستاین» غول سینمایی‌ هالیوود یکی دیگر از شخصیت‌های مطرحی است که افراد بسیاری اعلام کردند مورد تجاوز و آزار جنسی از سوی او قرار گرفته‌اند. این تهیه‌کننده در پاسخ به اتهاماتی که به او وارد شد اعلام پشیمانی کرد و گفت: «من به همه زنان احترام می‌گذارم و بابت اتفاقاتی که افتاد پشیمانم. من یک شانس دوم از جامعه‌ام می‌خواهم اما می‌دانم باید برای این موضوع تلاش فراوانی کنم.» او در نهایت در دادگاه فدرال نیویورک به تجاوز جنسی درجه ۳ و جرایم جنسی درجه یک محکوم شد.

«وودی آلن» بازیگر و کارگردان آمریکایی هم از سال ۱۹۹۲ مظنون به داشتن روابط جنسی با دخترخوانده‌اش است. «میا فارو» شریک زندگی سابق وودی آلن این اتهام را به او نسبت داد. فارو متوجه شده بود که وودی آلن با دخترخوانده ۱۹ ساله‌اش به نام «سون یی پروین» که از رابطه قبلی‌اش با او بوده، ارتباط جنسی داشته است. بعدها «دیلن فارو» دخترخوانده میا و وودی آلن هم پدرخوانده‌اش را متهم کرد که در کودکی از او سوءاستفاده جنسی کرده است. وودی آلن همواره این اتهامات را رد کرد و پس از جدایی از میا فارو با دخترخوانده‌اش که ۳۵ سال از خودش جوان‌تر بود ازدواج کرد.

دختر «کلاوس کینسکی» ـ هنرپیشه آلمانی ‌هالیوود که در سال ۱۹۹۱ درگذشت ـ به تازگی نیز افشا کرده پدرش به مدت ۱۴ سال از وی سوء استفاده جنسی کرده است.

 «پولا کینسکی» (دختر بزرگ این هنرپیشه پرآوازه) که اکنون شصت ساله است گفته او سالها از این هراس داشته که اگر در این باره صحبتی بکند، کسی حرفهایش را باور نخواهد کرد، اما در نهایت تصمیم گرفته سکوتش را بشکند.

 پولا کینسکی می‌گوید: پدرم از ۵ سالگی تا ۱۹ سالگی به زور به من تجاوز می‌کرد.

اخیراً برایان پیرس تهیه کننده ‌هالیوود نیز به ۱۴۶ سال زندان محکوم شد. کریستی جایلز و هیلدا مارسلا کابرالس-آرزولا دو زنی که کشته شدند فقط می‌خواستند شب خوبی داشته باشند. نوامبر ۲۰۲۱، با پیرس و دوستش برانت آزبورن به مهمانی رفتند. صبح برگشتند به آپارتمان لوکس او در بورلی هیلز. بعد؟ فاجعه.

دادستانی می‌گوید پیرس داروی بیهوش‌کننده به آن‌ها داد. یکی شب اول کشته شد و دیگری ۱۱ روز جنگید اما در نهایت او هم کشته شد. پیرس ۱۱ ساعت صبر کرد، پلاک ماشین را برداشت، و آن‌ها را جدا جدا به بیمارستان برد – بدون تماس با اورژانس!اما این فقط نوک کوه یخ بود. از ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱، هفت زن شجاع جلو آمدند و گفتند: «او به ما تجاوز کرد!». پیرس اما مطابق انتظار همه را انکار کرد.(تهیه کننده هالیوود به دلیل دو قتل و چند تجاوز، ۱۴۶ سال زندانی شد)

از کمیته رسیدگی به خشونت جنسی تا جنبش می‌تو

سه سال قبل موجی از افشاگری زنان سینماگر ایران علیه انواع خشونت، آزار و تعرض در سینما شکل گرفت. در جریان این موضوع، برخی زنان اقدام به شرح روایت‌های خود از تجربه آزار جنسی و خشونت در سینمای ایران کردند.

 به نقل از خبر آنلاین، با افزایش دامنه روایت‌ها، جمعی از زنان سینماگر با تأیید تجربه‌های مشابه خود، به حمایت از یکدیگر برخواسته و بیانیه‌ای در اعتراض به خشونت نظام‌مند علیه زنان حوزه سینما منتشر کردند. کتایون ریاحی نیز یکی از امضاکنندگان این بیانیه بوده است.

 در این بیانیه که به امضای ۸۰۰ نفر رسید، تاکید شد که زنان سینمای ایران با «هتک حرمت با الفاظ جنسی و جنسیت‌زده، سوءاستفاده از سکوت و تحمل افراد با به‌گروگان‌گرفتن حق کار یا دستمزد، اعمال خشونت جنسی به‌وسیله تهدید موقعیت کاری قربانی، تماس‌های بدنی بدون رضایت، اصرار و اجبار به‌عمل جنسی و در نهایت خشونت جسمی‌و تجاوز» مواجه‌اند.(اگر ۸۰۰ زن سینماگر شلاق بخورند، تجاوزهای سینما تمام می‌شود؟)

به دنبال انتشار این بیانیه که بازخورد گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشت، خانه سینما اعلام کرد که مسئله خشونت‌های جنسی را در شورای صیانت بررسی می‌کند. اما زنان سینماگر که این راهکار و رویه خانه سینما را ناکارآمد می‌دانستند، خود دست به کار شده و اقدام به تشکیل مجمعی مستقل برای رسیدگی به آزار و خشونت جنسی در سینما کردند.

 در نهایت مقرر شد کمیته‌ای پنج نفره متشکل از تعدادی از بازیگران و دست‌اندرکاران سینما شامل‌هانیه توسلی، ترانه علیدوستی، سمیه میرشمسی، غزاله معتمد و مارال جیران، پیگیری موارد خشونت، آزار و باج‌گیری جنسی مجمع مستقل تشکیل شود. اما ۴ سال سپری شده و خروجی فعالیت این کمیته به نظر می‌رسد به رسانه‌ها نرسیده است.

جنبش می‌تو در ایران مورد نقد است؟

نه تنها رسیدگی به موضوع تجاوزهای جنسی در سینمای ایران راه به جایی نبرده بلکه مشاهده می‌شود که جنبش جهانی می‌تو نیز مورد نقد است.

در سال ۲۰۱۷ «الیسا میلانو» هنرپیشه آمریکایی در صفحه توئیترش از همه زنان دعوت کرد از تجربه آزار جنسی که دیده‌اند با هشتگ (me too) بنویسند. پیش از او هم حدود ۱۳ سال پیش، «تارانو بورک» یک زن سیاه‌پوست کمپینی را با همین اسم راه انداخته بود.(

اما این جنبش همواره از ابعاد مختلف در ایران نقد شده است.(درخواست شلاق برای هانیه توسلی و ترانه علیدوستی) اخیراً حسین فرحبخش در پاسخ به ایستادنش در مقابل جنبش می‌تو در ایران گفت اگر پرونده ابداع‌کنندگان این جنبش را رو کند، دیگر نمی‌توانند سرشان را بالا بیاورند!

این تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با برنامه اینترنتی تی‌وی‌پلاس مخالفت ضمنی خود را با این جنبش اعلام کرد.

این اظهارات در حالی است که معمولاً قربانیان جنسی یا متهم به افترا شده و یا پاسخی به اعتراضات خود نمی‌گیرند. تفکر عمومی ‌جامعه این است که قربانی برای رعایت حال خودش هم که شده باید بی خیال شکایت شود. در شرع اسلام مجازات سنگین اعدام برای فرد متجاوز پیش بینی شده است اما حتی در همان سینمایی که برخی چهره‌های آن مدعی قربانی شدن هستند،  در فیلم‌های مختلفی به کررات چهره‌های قربانی با سکوت اجباری، تهدید و حتی شکایت برای شکایت مواجه شده‌اند.(تمام تجاوز‌های سینمای ایران؛ دردناک و در ابهام)

از سویی برخی اتهامات نیز با هدف قربانی کردن فرد متشاکی است. در این میان افکار عمومی به دنبال ‌بررسی دقیق پرونده‌ها به دلیل اینکه مشخص شود آیا موضوع یک اتهام تخریب کننده است یا واقعیتی تلخ بوده و بی‌شک پرونده پژمان جمشیدی می‌تواند بهترین فرصت برای مواجه دقیق با موضوع اتهام برای تجاوز و روشنگری جامعه باشد. این مسئولیت خطیر بر عهده قوه قضاییه است که از همان ابتدا با بازداشت موقت و بررسی‌های جدی، برقراری عدالت را دنبال می‌کند.مهمتر از همه اینکه سینما، هنر هفتم مطابق آمارها مهمترین و همه گیرترین سرگرمی مردم است و بی‌شک فرجام هر رویدادی در آن آموزش بی برو و برگرد جامعه محسوب می‌شود.