دنباله‌دار پرحاشیه | ۳آی | آیا اطلس با بقیه فرق دارد؟
این روزها، اخبار، حواشی و حتی تصاویر ساختگی مربوط به یک دنباله‌دار فضای مجازی را پر کرده است. خبرهایی که بسیاری از آنها درست نیستند و هیچ سندی هم برای‌شان وجود ندارد.
به گزارش همشهری آنلاین، بنابراین بیشتر این هیاهوها، برای جلب مخاطب است و پایه علمی ندارد. از همین رو، گفت‌وگوی کوتاهی با خسرو جعفری‌زاده، مسئول کارگروه ترویجی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران انجام دادیم و درباره دنباله‌دار «۳آی/اطلس» صحبت کردیم که ماحصل آن را ملاحظه می‌کنید.
درباره دنباله‌دارها
دنباله‌دارها اجرامی هستند که از یخ، غبار و سنگ تشکیل شده‌اند و وقتی به خورشید نزدیک می‌شوند، در اثر گرمای خورشید یخ‌های‌شان ذوب شده و گاز و غبار آزاد می‌شود. همین باعث می‌شود ۲دنباله با دم درخشان پیدا کنند؛ دم یونی (گازی) و دم غباری. بیشتر دنباله‌دارها از ۲ناحیه دور دست از خورشید می‌آیند؛ ابر اورت و کمربند کایپر. به‌عنوان مثال، دنباله‌دار معروف هالی که هر ۷۸سال یک‌بار بازمی‌گردد از کمربند کایپر می‌آید. برخی دنباله‌دارها به دلیل مسیر حرکتی که دارند تنها یک بار به ملاقات خورشید می‌آیند.
دنباله‌دار اطلس چیست؟
«۳آی/اطلس» توسط پروژه‌ای به‌نام ATLAS (سامانه هشدار نهایی برخورد سیارک‌ها) کشف شد؛ این پروژه با چند تلسکوپ در سراسر دنیا آسمان را رصد می‌کند تا اجرامی را که ممکن است به زمین نزدیک شوند شناسایی کند. در تیرماه۱۴۰۴، تلسکوپ‌ها جرمی را مشاهده کردند که به سمت خورشید در حرکت بود. بررسی‌ها نشان داد این جرم از خارج از منظومه شمسی آمده است؛ یعنی منشأیی میان‌ستاره‌ای دارد. این سومین جرم میان‌ستاره‌ای کشف‌شده است. این دنباله‌دار به‌دلیل مواد غباری زیاد، دم روشنی نداشت و با چشم یا تلسکوپ‌های معمولی قابل مشاهده نبود. تلسکوپ فضایی هابل توانست از آن تصویر واضحی بگیرد. این دنباله‌دار هم مانند سایر دنباله‌دارهاست و تفاوت چندانی با آنها ندارد و چیز عجیبی هم نیست.
ویژگی‌های دنباله‌دار اطلس
- فاصله اولیه از خورشید هنگام کشف: ۶۷۰ میلیون کیلومتر
- سرعت حرکت: ۶۱کیلومتر در ثانیه
- نزدیک‌ترین فاصله‌اش از خورشید: در ۸ آبان۱۴۰۴ حدود ۲۷۰میلیون کیلومتری از زمین و ۲۱۰ میلیون کیلومتر از خورشید (بین مدار مریخ و زمین)
- اندازه تقریبی: بر اساس داده‌های تلسکوپ هابل قطر آن حدود یک کیلومتر تا ۵کیلومتر است.
- ترکیب شیمیایی: مشابه دنباله‌دارهای منظومه شمسی، با مقدار زیاد نیکل و خاک
اهمیت علمی
با وجود ظاهر ساده این دنباله‌دار میان ستاره‌ای، اطلس از نظر پژوهشی اهمیت زیادی دارد، زیرا به دانشمندان کمک می‌کند بفهمند اجرام میان‌ستاره‌ای از چه موادی ساخته شده‌اند و چقدر با اجرام منظومه شمسی تفاوت دارند. طی این مدت تلسکوپ فضایی هابل و جیمز وب بر روی این دنباله‌دار تحقیقاتی داشته و تصاویری از این دنباله‌دار در طیف‌های مختلف گرفته شد.
شایعات و اخبار نادرست
در فضای مجازی شایعات زیادی درباره این دنباله‌دار منتشر شده؛ از جمله اینکه ممکن است به زمین برخورد کند یا سفینه فضایی باشد. این موارد ساخته ذهن افرادی است که اطلاعات رصدی و علمی در زمینه دنباله‌دارها و سیارک‌ها ندارند. طبق گزارش‌های رسمی، هیچ خطر یا رویداد غیرعادی وجود ندارد و همه چیز طبق روند طبیعی پیش می‌رود.
