*اقتصادِ پنهانی که پیش از تورم از راه میرسد*
کتاب مشهورش به نام Essay on the Nature of Trade in General است که بسیاری میگویند اقتصاد را از دل فلسفه بیرون کشیده و تبدیل به یک علم مستقل کرده است.
در اقتصاد همیشه عددها فریاد میزنند؛اما اثری به نام کانتیلون همان جایی است که سکوت حرف میزند.جایی که تورم پیش از آنکه خودش وارد شود بیصدا اثر خود را بین طبقات اجتماعی توزیع میکند؛نه با شوک بلکه با یک لغزش بیصدا
پیداست که ورود پول جدید به اقتصاد قیمتها را بالا میبرد.
اما کانتیلون میگوید داستان اصلی نه در افزایش قیمتها
بلکه در زمانبندی افزایش قدرت خرید است،اینکه چه کسی زودتر و چه کسی دیرتر هشدار را می گیرد.
پول جدید مانند نامهای بدون مهر زمان وارد اقتصاد میشود و
به دست برخی میرسد پیش از آنکه بوی گرانی در فضای اقتصاد پیچیده باشد.
این گروه دارایی میخرند به قیمتی که هنوز دچار توهم تورمی نشده است.
آنها به نوعی پول آینده را در گذشته خرج میکنند.
اما در حلقههای بیرونی حقوقبگیران و بازنشستگان ایستادهاند،کسانی که دیرتر از همه نامه گفته شده را دریافت میکنند.
در واقع وقتی به آنها میرسد قیمتها پیشتر تصمیم خود را گرفتهاند.آنها نه با پول که با خبر پول مواجه میشوند و خبر همیشه دیر میرسد.
اثر کانتیلون را میتوان نه توزیع پول بلکه (توزیع نابرابر زمان اقتصادی) نامید.
برخی به دلایلی زودتر از موعد در آینده قدم میزنند و برخی ناخواسته در گذشته میمانند.
در نتیجه تورم برای گروه اول فرصتهای تازه خلق میکند:
زمین، ساختمان، سهام، تجهیزات، قراردادهای بزرگ.
برای گروه دوم اما فاصله ایجاد میکند: ناتوانی در خرید، فرسایش رفاه، فرونشست قدرت خرید و …
این پدیده نشان میدهد که سیاست پولی فقط یک بازی با اعداد نیست،بلکه تغییر نقشهٔ قدرت است.
تورم، یک شاخص نیست؛
یک مهاجرت طبقاتی آرام است.
بانکها، دولت و شرکتهای نزدیک به منابع مالی نخستین مسافران این شاهراه هستند.
حقوقبگیران آخرین کسانیاند که به جاده میرسند، چه زمانی ..! وقتی راه شلوغ شده و فرصتها تقسیم شدهاند.
اثر کانتیلون یادآوری میکند که هر سیاست پولی حتی اگر با نیت تثبیت اقتصاد اجرا شود میتواند قطببندیهای تازهای خلق کند اگر مسیر گردش پول مدیریتشده و شفاف نباشد.
برای اقتصاد ایران امروز با نرخهای تورمی بالا و نقدینگی رو به رشد شناخت اثر کانتیلون فقط یک بحث نظری نیست
بلکه هشدار عملی است.
در اقتصادِ پرنوسان زمان مهمتر از خودِ پول است.
منبع: دنیای اقتصاد
